Przyznam, że dawno nie czułem się tak niepewny w swej oceny. Powodem nie jest wątpliwa jakość filmu, a brak znajomości książki. Nie jestem w stanie stwierdzić ile do tej historii wniósł reżyser. Na jedyne tropy względem oryginału naprowadził mnie prelegent przed pokazem. Wiem tylko tyle, że sporo tu nawiązań do władzy w ojczyźnie Balabanowa, sprytnie zmodyfikowanych na potrzeby wydźwięku całości. Jednym z nich jest zupełnie inne zakończenie, które pasuje jak ulał zarówno do współczesnego obrazu Rosji, jak i czasów ZSRR. Pojawia się też kropla nadziei, której Kafka ponoć nie dodał do swojej wersji. Jest nią świadomość przyszłych pokoleń, z której starsi świadomie rezygnują dla świętego spokoju.
Abstrahując od mojej wewnętrznej potrzeby by porównać powieść z ekranizacją (co mam nadzieję niedługo zrobię) to najlepszy technicznie film tego reżysera. Toczy się zaledwie w kilku lokacjach i nie posiada wielkiego budżetu, lecz wszystko jest dopięte na ostatni guzik. W otaczającym głównego bohatera chaosie, każdy zna swoją rolę. Nawet dalszoplanowi bohaterowie umieją się wczuć w postaci i nadać im indywidualne rysy. A całości dopełnia piękny wystrój wszystkich planów oraz spójność akcji z tłem muzycznym (czasami to nie tylko tło). By dać nam odpocząć zgiełku, sceny aktorskie są przerywane mrocznymi, sennymi wizjami. To robi wrażenie.
Dziwne, że nie jest to produkcja tak znana jak późniejsze obrazy Bałabanowa. Nie ustępuje im w wielu punktach, a w niektórych nawet je przewyższa. Ode mnie mocne 7.